Դսեղը մեծ գյուղ է: Գյուղ, որ ապրում է իր առօրյայով, իր խնդիրներով,
հիմնախնդիրներով, կենցաղով...Դսեղը՝ Դսեղի համայնքապետ Նորիկ Քոչարյանի աչքերով:
-Պարոն Քոչարյան, Դուք
ղեկավարում եք Ամենայն հայոց բանաստղծ Հովհաննես Թումանյանի ծննդավայրը...
-Մենք՝ համագյուղացիներս, աշխատում ենք ուժերի ներածին չափով
աշխատում ենք գյուղի վաղեմի փառքն ու փայլը չնսեմացնել, եկող զբոսաշրջիկներին ցույց
տալ այն լավագույնը, որ տարիներով, դարերով մեր գյուղն ունեցել է: Գյուղն ունի շուրջ
12 դարի պատմություն: Հիմնադրել են Մամիկոնյանները, ովքեր եկել են Տարոնից, ամառանոց
սարքել ու հիմնադրվել:Գյուղն իր պատմամշակութային հուշարձաններով մեր հանրապետության
ամենաճանաչված, ամենասիրված վայրերից մեկն է: Մենք ունենք այնպիսի կոթողներ, որ երևի
շատ-շատերը կարող են ուրախանալ ու հպարտանալ դրանցով՝ Սիրուն խաչը, որը Փարիզում ցուցադրվելու
ժամանակ արժանացել է 1-ին կարգի մեդալի, 8-րդ դարում կառուցված Սուրբ Գրիգոր Բարձրաքաշ
վանքը...
-Օրեր առաջ՝ Թումանյանի 144-ամյակին, մեր ուժերի ու հնարավորությունների
սահմաններում մակարդակով, լոռեցուն հատուկ շուքով նշեցինք (հիշեցնենք, որ փետրվարի
20-ին՝ Թումանյանի հոբելյանի առթիվ, Դսեղում մեծ համերգ ունեցավ Վանաձորի «Հորովել»
երգի-պարի համույթը՝ Ստեփան Դալլաքյանի գլխավորությամբ-հեղ. ): Թումանյանը մեր ներկայի
ու գալիք սերունդների հավերժությունն է. մենք բոլորս պետք է հպարտանանք և ապրենք այդ
հանճարի թողած ժառանգությամբ: Կուզեի, որ ըմբռնումով մոտենանք ու սիրենք այն գյուղը,
անմնացորդ ծառայենք այն գյուղին, որտեղ ծնվել ու մեծացել է ազգային հանճարը:
-Գյուղը, բնականաբար,
ունի հիմնախնդիրներ; Որո՞նք են այդ հիմնախնդիրները:
-Գյուղը, ինչպես Հանրապետության բոլոր գյուղերը, անկախության
տարիներից ունեցան անլուծելի հարցեր, որոնք կամաց-կամաց, ըստ ծրագրերի՝ գյուղատնտեսության,
մշակույթի և այլն, տեղից շարժվում են: Մենք աշխատում ենք ներգրավել այդ ծրագրերը, աշխատում
ենք, որ համահունչ լինի բոլոր հարցերի լուծումը: Պետությունը ներդրում կատարում է ոչ
լրիվ արժեքով. գյուղապետարանին թողնում են իր չափաբաժինը: Ինչքան էլ դժվար լինի մեզ
մոտ, մենք պարտավոր ենք դա ստեղծել, քանի որ մեր ֆինանսական բոլոր միջոցները գալիս
են հարկերից: Այսօր գյուղացին չունի այն պոտենցիալը, որ կարողանա հողի հարկը վճարել,
առավել ևս, որ հողը չի մշակում: Պետությունն էլ է մեզ դոտացիա տալիս, բայց դա բավական
չէ, ու պետք է մենք էլ աշխատենք անել այն, ինչ հնարավոր է: Ունենք մի շարք խնդիրներ՝
աղբահանության, գյուղի մի մասն է գազիֆիկացված, 32 կմ երկարությամբ ներքին ջրագիծն
ունի վերանորոգման կարիք, անբարեկարգ ճանապարհներ ունենք, չկա արտաքին լուսավորություն,
կան անապահով ընտանիքներ: Գյուղացին գումար չունի, որ նախ հողը մշակի, ինչի պատճառով
հարկերը կուտակվում են:
-Պարո՛ն գյուղապետ, ինչպես
նշեցիք Ձեր խոսքում, գյուղում անապահով ընտանիքներ կան:
-Ոչ միայն Դսեղ գյուղը, այլև հանրապետության լեռնային և կիսալեռնային
բնակավայրերում ապրողները, աղքատ չեն, բայց ապահովված էլ չեն: Հարցը նրանում է, որ
մենք չունենք լավ վարելահողեր, անտառներն ու կիրճերը շատ են: Սա Արարատյան դաշտը չէ,
որ տարին 2 անգամ բերք ստանանք. Մենք մեկ անգամ չենք կարողանում բերք ստանալ, առավել
ևս այսօրվա վիճակով: Մեր գյուացիները միշտ էլ զբաղվել են անասնապահությամբ: Դա միակ
աշխատանքն է, որ դսեղցուն քիչ թե շատ հնարավորություն է տալիս ապրել ու գոյատևել, իր
ամենափոքր պահանջները հոգալ: Ցավով եմ ասում, որ ոչ բոլորի մոտ է դա ստացվում, քանի
որ բոլորը չեն պատրաստ դրան, անասնապահությունն էլ այն բնագավառն է, որ մարդը պետք
է 12 ամիս անասունի հետ կապված լինի: Դա այգեգրծություն չէ, որ գյուղացին ձմռանը մի
քիչ հանգստանա: Եթե անասնապահությունը դնենք նժարին, նրանից ստացված եկամուտը հավասարազոր
կլինի զրոյի. Գյուղացին արդյունք չի ստանում: Այսօր, ի հակառակ նախկինի, չկան ձիեր,
խոտն արոտավայրերից մեքենաներով ենք բերում, բայց չկան բարեկարգ ճանապարհներ, վառելանյութի
գինը բարձր է, գյուղացին բոլոր տնտեսագետներից լավ գիտի, թե իր եկամուտների աղբյուրը
որտեղից կստացվի. Իրեն շահույթ կմնա՞, թե ոչ: Ինչպես ժողովուրդն է ասում, գյուղացին
իր գրպանի լոբին բոլորից լավ է հաշվում: Բոլոր ծախսերը կուտակվում են, ու գյուղացու
ստացած եկամուտը, իր քրտինքի ու իր ձեռքի կոշտուկի համեմատ, ոչինչ է: Սա ցավով եմ ասում,
բայց մենք աջակցելու ենք, որ կարողանանք հասնել նրան, որ գյուղացին իր քրտինքի ու աշխատանքի
տերը լինի:
